کلمه شیرازه در فرهنگ لغت دهخدا به معنی نوعی دوختن وبهم پیوستن اوراق کتاب، دفتر یا رساله با ابریشم و جز آن از دو سو می باشد. در صنعت قالیبافی، به نوارهایی که در دوطرف طولی فرش از بالا تا پایین قرار دارند کنار پیچ یا شیرازه فرش می گویند. در فرش های قدیمی به خصوص فرش های روستایی و عشایری ایران، شیرازه به شکل نواری به عرض دو تا چهار سانتیمترمی باشد. اما امروزه در فرش های جدید معمولا لوله ای شکل و کاملا مدور می باشند. شیرازه فرش مانند یک قاب، فرش را دربرگرفته و علاوه بر زیبایی از فرش در برابر ساییدگی، خیس شدن قالی و... محافظت می نماید. از انجایی که موی بز مقاوم ترین الیاف حیوانی است که رطوبت از ان عبور نمی کند و بید نمی تواند آنها رار بجود، در بسیاری از قالی های دستبافت قدیمی، بافندگان به جای الیاف پشم جهت استقامت بیشتر فرش، از موی بز برای شیرازه استفاده می کردند. در قالیشویی های مجاز خدمات شیرازه دوزی به سه نوع شیرازه منفصل، شیرازه دوزی متصل و شیرازه دوزی حصیری انجام می شود.
قالی های دستباف نیاز بیشتری به شیرازه دوزی دارند !
بدیهی است فرش های دستباف به دلیل بافت و الیاف ظریفتر نسبت به فرش های ماشینی نیاز بیشتری به شیرازه دوزی پیدا می کنند. این درحالیست که بالا بودن ارزش مادی و معنوی بودن قالی های دستباف را در این مهم نباید از یاد برد. ارزش یک قالی ممکن است از روی بازسازی کامل شیرازه های که پاره شده اند یا از قالی جدا شده اند، سنجیده شود. مقاومت فرش دستباف در برابر بیدزدگی کم می باشد که این هم از جمله دلایلی است که نیاز شیرازه دوزی ان را نسبت به فرش های دستباف افزایش می دهد. بازسازی شیرازه در زمانی که پود زمینه بایستی ترمیم شود، سخت ترو زمان بر تر می باشد. اگر فقط پود شیرازه نیاز به تعمیر داشته باشد، سرعت بازسازی شیرازه خیلی سریعتر پیش می رود. در اغلب موارد بازسازی کامل شیرازه، هم پود زمینه و هم پود شیرازه فقط برای قالی های کوچکتر قابل اجرا و اقتصادی است.
طریقه شیرازه دوزی
همانطور که در ابتدای مقاله ذکر شد.
شیرازه دوزی به سه روش متصل، منفصل و شیرازه دوزی حصیری صورت می گیرد.
ابزار مناسب این کار خامه متناسب با رنگ قالی، سوزن و نخ چرم دوزی است.
شیرازه دوزی منفصل بیشتر برای فرش هایی است که قسمت ساده بافت آنها کم باشد.
یا اصلا نداشته باشد و یا مانند قالی های شیراز و تبریزی باشند.
شیرازه مخصوص این روش بصورت متری و اماده در بازار یافت می شود.
لازم به ذکر است که این شیرازه را می توان به روش مخصوصی هم تهیه نمود.
جهت شیرازه دوزی منفصل، ابتدا قالی را روی زمین پهن کرده .
و کناره های آن را با قیچی تمیز و صاف می نمایند.
سپس با سوزن و نخی که مناسب رج شمار قالی است، شیرازه را به آن می دوزند.
لازم به یاد اوری است که وارد و خارج نمودن سوزن.
همیشه نباید در هر رج از یک رج مشخص قالی باشد.
بلکه هر بار یک یا دو رج پایینتر و یا بالاتر دوخته می شود.
شیرازه دوزی حصیری اغلب برای قالی های روستایی، عشایری و به ویژه قشقایی به کار می رود.
در این روش، ابتدا شیرازه را تهیه می نماییند.
و سپس مانند روش شیرازه دوزی منفصل آن را به قالی دوخت می زنند.
روش شیرازه دوزی متصل برای فرش هایی که قسمت ساده بافت آن پهن باشد، استفاده می گردد.
در این روش ابتدا قالی را پهن نموده،
سپس در قسمت کنار قالی در جهت عکس خواب فرش،
پرز دو رج در طول فرش از قسمت ساده بافت قالی را با قیچی جدا نموده.
و سپس از ته کوتاه می نمایند.
بعد قالی را از پشت روی زمین پهن می کنند.
و شیرازه را با نخی که با خامه قالی از لحاظ جنس و نمره متناسب است ، به فرش می دوزند.
هزینه شیرازه دوزی در مراکز قالیشویی
از جمله خدمات قابل ارائه مراکز قالیشویی ها مجاز، شیرازه دوزی فرش می باشد. هزینه شیرازه دوزی فرش های دستباف به دلیل الیاف و نوع بافت و روش شیرازه دوزی آن به مراتب نسبت به فرش های ماشینی بیشتر می باشد. قالیشویی افرا با داشتن کادری مجرب و منظم آماده ارائه انواع خدمات قالیشویی از جلمه شستشو، خشک شویی، شیرازه دوزی، چرم دوزی و ... می باشد. جهت کسب اطلاعات و دریافت آخرین قیمت های لطفا با ما تماس بگیرید.
منبع : https://afra-carpet.ir/blog/fluffy-coat/
